Wstęp
Psychoterapia wciąż budzi wiele pytań i wątpliwości, a wokół niej krąży wiele mitów. Niektóre przekonania mogą powstrzymywać osoby potrzebujące wsparcia przed rozpoczęciem terapii, powodując niepotrzebny stres, poczucie winy czy wątpliwości. W tym artykule przedstawiamy najczęstsze mity o psychoterapii, obalamy je w oparciu o badania naukowe i wyjaśniamy, co warto wiedzieć, zanim zdecydujemy się na pierwszą wizytę.
Mit 1: Psychoterapia jest potrzebna tylko osobom „chorym psychicznie”
Wiele osób uważa, że psychoterapia jest konieczna wyłącznie w przypadku poważnych zaburzeń psychicznych. Badania pokazują jednak, że terapia może być pomocna w radzeniu sobie z codziennym stresem, kryzysami życiowymi, problemami w relacjach czy trudnościami w rozwoju osobistym (Kazdin, 2017). Psychoterapia nie jest zarezerwowana dla osób w kryzysie – jest narzędziem wsparcia i rozwoju.
Mit 2: Tylko „słabi” potrzebują psychoterapii
Przekonanie, że szukanie pomocy jest oznaką słabości, jest niebezpieczne. Badania wskazują, że osoby korzystające z terapii wykazują wysoką świadomość emocjonalną i proaktywne podejście do problemów (APA, 2019). Uznanie potrzeby wsparcia jest wręcz oznaką siły i odpowiedzialności za własne zdrowie psychiczne.
Mit 3: Psychoterapia działa natychmiast
Niektórzy spodziewają się, że po jednej lub kilku sesjach wszystkie problemy znikną. Psychoterapia to proces wymagający czasu, zaangażowania i pracy własnej pacjenta między sesjami. Skuteczność terapii zależy od regularności spotkań, jakości relacji terapeutycznej i aktywnego udziału pacjenta (Lambert & Ogles, 2004).
Mit 4: Psycholog tylko słucha i nic nie doradza
Psychoterapia nie polega wyłącznie na rozmowie. W zależności od metody terapeutycznej psycholog może stosować konkretne techniki i ćwiczenia, które pomagają zmieniać myślenie, zachowania i reakcje emocjonalne. Praca terapeuty jest aktywna i dostosowana do potrzeb pacjenta, co potwierdzają badania nad efektywnością różnych nurtów psychoterapeutycznych (Wampold, 2015).
Mit 5: Terapeuta powie mi, co robić
Psychoterapia nie polega na dawaniu gotowych instrukcji do życia. Celem terapeuty jest wspieranie pacjenta w zrozumieniu siebie, odkryciu własnych zasobów i wypracowaniu własnych rozwiązań. Terapeuta stwarza bezpieczne środowisko, w którym pacjent może eksperymentować, uczyć się i podejmować decyzje samodzielnie.
Mit 6: Psychoterapia jest kosztowna i czasochłonna
Choć terapia wymaga inwestycji czasu i pieniędzy, badania pokazują, że regularne sesje mogą znacznie poprawić jakość życia, relacje i zdrowie psychiczne, co w dłuższej perspektywie może zmniejszyć koszty związane z problemami zdrowotnymi czy nieefektywnym funkcjonowaniem w pracy i życiu codziennym (Cuijpers et al., 2019). Wiele gabinetów oferuje też różne formy wsparcia – konsultacje online, krótsze sesje lub pakiety.
Podsumowanie
Psychoterapia jest narzędziem dostępnym dla każdego, kto chce lepiej zrozumieć siebie, poradzić sobie z trudnościami lub rozwijać swoje kompetencje emocjonalne i społeczne. Obalanie mitów i zdobycie rzetelnej wiedzy na temat terapii pomaga zmniejszyć niepokój i ułatwia podjęcie decyzji o wsparciu psychologicznym. Pamiętaj, że szukanie pomocy jest oznaką odwagi, a pierwsza wizyta u psychologa to krok ku lepszemu samopoczuciu i zrozumieniu siebie.
Źródła i literatura
Kazdin, A. E. (2017). Research Design in Clinical Psychology. Pearson.
American Psychological Association (APA). (2019). Understanding psychotherapy and how it works. https://www.apa.org
Lambert, M. J., & Ogles, B. M. (2004). The efficacy and effectiveness of psychotherapy. In M. J. Lambert (Ed.), Bergin and Garfield’s Handbook of Psychotherapy and Behavior Change.
Wampold, B. E. (2015). How important are the common factors in psychotherapy? An update. World Psychiatry, 14(3), 270–277.
Cuijpers, P., Karyotaki, E., Weitz, E., Andersson, G., Hollon, S. D., van Straten, A. (2019). The effects of psychotherapies for major depression in adults on remission, recovery and improvement: a meta-analysis. Psychological Medicine, 49(1), 1–9.
